To w dzieciństwie powstają fundamenty osobowości, poczucie własnej wartości, motywacja. To intensywny czas w życiu, w której powstają nowe połączenia między neuronami. Jeśli relacja z opiekunem jest wspierająca dziecko ma największą szansę by powstały one w optymalny sposób. Więź można nawiązać z dzieckiem na wiele sposobów. Ja dzisiaj skupię się na budowaniu jej przez zabawę. Co jest istotne, bo właśnie tak większość czasu spędzają dzieci i najlepiej się uczą. Wspólna zabawa to też jeden z najprostszych sposobów wzmacniania więzi.
Doświadczanie bezpiecznej więzi trwa całe życie. Niemowlę, kilku, kilkunastolatek i dorosły potrzebuje dobrych relacji. Dzięki zaufaniu, jakim obdarza nas dziecko i tego, że czuje się bezpiecznie jest gotowe do uczenia się, poznawania świata. Potrzeba bycia zauważonym buduje poczucie własnej wartości, motywuje do poznawania świata. Więź z opiekunem pomoże regulować emocje, byciu w relacji z innymi ludźmi, sposób radzenia sobie z trudnościami.
Warto wiedzieć, że zabawa to nie tylko zabawa autami czy lalkami, ale każda czynność, która zainteresuje dziecko jak wrzucanie ziemniaków do garnka, przelewanie wody, wyrzucanie rzeczy z szuflady. Jedne zabawy zarówno dziecku jak i nam będą odpowiadały bardziej lub mniej. Wspólne przesypywanie ryżu, kaszy będzie odprężające także dla rodzica. Zabawy paluszkowe, siłowanki to nie tylko budowanie relacji ale też poznawanie ciała. Uczą ostrożności, regulacji emocji, rozluźnienia.
Jednym z pierwszych narzędzi budowania więzi z dzieckiem jest dotyk. Potrzeba dotyku mimo, że przez dłuższy czas tego nie widać jest tak samo ważna jak potrzeba zaspokojenia głodu czy snu. Pierwsze miesiące życia dziecka nazywa się „czwartym trymestrem ciąży”. W tym czasie zapotrzebowanie na bliskość i dotyk jest szczególnie duże. Niemniej jego potrzeba nie znika wraz z wiekiem. Przecież nawet dorośli szukają kontaktu fizycznego, a przytulanie niejednokrotnie pomaga opanować emocje.
Mocna więź z rodzicem pozwala przeciwdziałać stresowi. Dziecko wie, że chcemy go wysłuchać i zapewnimy wsparcie. To sprawia, że w przyszłości lepiej będzie radzić sobie ze stresem. Poziom hormonów stresu obniża śmiech więc zabawa będzie tu dużym sprzymierzeńcem w walce ze stresem.
A co jeszcze?
Czytanie książek to świetna i bardzo edukacyjna forma spędzania czasu z dzieckiem. Czytanie wycisza i przy doborze odpowiedniej książki będzie idealna do przygotowania do snu. Czytanie bajek uspokaja, dzieci uczą się rozumieć świat. Poznają sposoby na radzenie sobie z emocjami, uczuciami. Uczą nawiązywania więzi, rozumienia siebie, rozwija empatię.
Dotyk pełen troski umacnia więź między dzieckiem i rodzicem. Tu sprawdzi się kangurowanie, chustonoszenie, masaż, który przy okazji przyniesie ulgę podczas kolek, bólów brzuszka. Dotyk, przytulanie sprawdza się w każdym wieku. Powoduje wydzielanie oksytocyny, która odpowiada za budowanie więzi, obniża stres, pomaga się wyciszyć. Dotyk to nie tylko przytulanie to też siłowanki – laskotki, zapasy itp. Ze starszym dzieckiem wypróbuj zabaw paluszkowych. Zachęć do dotykania różnych faktur, lepienia z plasteliny.
Masażyki – zagniatamy ciasto na pizzę na plecach, robimy palcem kółeczka, opuszkami palców wystukujemy rytm piosenki.
Budowanie relacji to przytulenie, poświęcenie czasu, rozmowa, wspólne aktywności na dworze czy gotowanie. Wspaniała metafora więzi pojawia się w książce „Playful parenting – rodzicielstwo przez zabawę”, gdzie autorzy opisują, że dziecięca potrzeba przywiązania do rodziców jest jak kubek. Kubek opróżnia się gdy dziecko jest głodne, zmęczone, samotne lub cierpi. Rodzic napełnia kubek jedzeniem, ciepłem, miłością, rozmową. A dziecko może do rodzica wracać między przygodami by wypełnić zbiornik. Stale napełniany kubek sprawia, że dziecko jest silnie przywiązane i ma duże poczucie bezpieczeństwa. Choć nawet dzieci z pełnymi kubkami mają nieskończoną potrzebę miłości. Warto pamiętać, że najważniejsze jest by sprawiać, żeby dziecko czuło się kochane, szanowane i doceniane.
Zabawa w lustro – rób takie same miny jak dziecko lub wykonuj te same ruchy. To świetna zabawa na budowanie relacji.
Akuku – to dla niemowląt najważniejsza zabawa do nawiązywania relacji. Buduje bliskość, pokazuje równowagę w budowaniu relacji – uczy zależności obecność i nieobecność.
Śpiewanie, przytulanie, pokazywanie dziecku świata to wstęp do kolejnych zabaw jakie będą pojawiały się później.
Taniec – pomoże rozgonić czarne myśli, nie potrzeba żadnych rekwizytów a korzyści z wspólnego tańca mnóstwo.
Oprócz tego wiele śmiechu będzie przy puszczaniu baniek mydlanych, teatrzyku cieni, zabawie w chowanego, karaoke, rebusach, rzucania do celu, konkursie powagi – kto pierwszy się zaśmieje.
Cudownie więź wzmacnia też wspólne rysowanie. Narysujcie np. to co widzicie przed sobą.
Rozmawiaj z dzieckiem. Może oczywiste, ale czasami słyszymy dzieci, ale ich nie słuchamy. Warto zadawać pytania, słuchać, być ciekawym tego, co dziecko chce nam powiedzieć.
W przypadku niemowląt samo noszenie jest stymulującą zabawą. Dziecko zaspokoja potrzebę bezpieczeństwa, kontaktu. Dzięki chuście możliwe jest zabezpieczenie prawidłowej pozycji i pomoże przetrwać te pierwsze miesiące (tu w razie pytań śmiało do mnie pisz bo jestem doradcą noszenia 🙂 ). Noszenie stymuluje też zmysł równowagi i rozwój społeczny bo dziecko towarzyszy rodzicowi w wielu czynnościach.
Kolejne narzędzie budowania więzi w zabawie to uwaga. Każde dziecko chce być widziane i słyszane. Uwaga sprawia, że dziecko czuje się ważne i wartościowe. I nie chodzi tu tylko o zabawę (choć warto na jakiś czas odłożyć telefon i skupić się tylko na zabawie), ale i uczestniczeniu w codziennych czynnościach jak wspólne gotowanie, sprzątanie itp. Ważne by dziecko wiedziało, że jeśli będzie taka potrzeba to jesteśmy dla niego dostępni.
Zabawa w role ma ogromne znaczenie w rozwoju społecznym. Dzieci poznają reguły, zasady negocjacji, porządkują emocje.
Tak naprawdę każda zabawa może pomóc budować relacje. Baw się w to na co dziecko ma ochotę. Jeśli widzisz, że dana zabawa wywołuje śmiech powtarzaj ją. Wspólny śmiech zbliża i buduje relacje. Wspólne zabawy pozwalają poznać dziecko i to co jest dla niego ważne. Poszukajcie wspólnych zainteresowań, stwórzcie rodzinne rytuały – np. wspólne posiłki, wycieczki. Po prostu bądźcie blisko <3
Bibliografia:
1. Joanna Steinke-Kalembka, Dodaj mi skrzydeł, Samo sedno.
2. Agnieszka Stein, Dziecko z bliska, Mamania.
3. Playful Parenting – Rodzicielstwo przez zabawę, Mamania.
4. Susan Stiffelman, Uważne rodzicielstwo, Galaktyka.
5.Charęzińska A., Szulc J. Sensoryczne niemowlę, Mamania.
Zdjęcie powstało w ramach sesji chustowej dla mam – wykonane przez Fotografie KaTe.
